mobile.ir - مرجع موبایل ایران

طبق رویه چندین سال گذشته در ابتدای هر سال روند و رویکرد اصلی سازندگان گوشی‌های هوشمند در نمایشگاه MWC یا کنگره جهانی موبایل، تا حدود زیادی مشخص شده و هر بار یک یا چند قابلیت در سال پیش رو از سایرین برحسته‌تر می‌شوند؛ به عنوان نمونه سال 2015 را می‌توان انقلاب گوشی‌های تمام فلزی و تغییر رویه بزرگان در حذف پلاستیک از بدنه نامید و سال 2016 نیز به شکوفایی دوربین‌های دوگانه تعلق داشت. پیوستن به این ترندهای بازار البته طبیعتا حتمی و اجباری نبوده و بسیاری از برندها معمولا تمایلی برای تغییراتی از این دست از خود نشان نمی‌دهند. برای مثال می‌توان به سامسونگ به عنوان برند شماره یک دنیای موبایل اشاره کرد که هنوز به ایده دوربین‌های دوگانه نپیوسته است (هرچند ظاهرا به زودی گوشی‌های دارای دو دوربین این شرکت نیز به بازار ارائه می‌شود).

ایسوس Zenfone 3 Zoom

ترند اصلی بازار در سال جاری با نیم‌نگاهی به محصولاتی مثل LG G6، خانواده گلکسی S8 و S8+ از سامسونگ و گوشی‌های متفرقه‌ای که مثل Essential PH-1 سر و صدای زیادی به پا کرده‌‌اند کاهش چشمگیر سایز بدنه از یک سو و بزرگ‌تر شدن هرچه بیشتر صفحه‌نمایش از سوی دیگر است. این امر با کاهش حاشیه‌های عمودی در بالا و پایین صفحه‌نمایش و تغییر نسبت تصویر از 16:9 به 18:9 و نسبت‌های بالاتر رخ داده و نخستین بار از شیائومی Mi Mix در سال گذشته آغاز شد.

Essential PH-1

این روند که طبق خبرها و شایعات، احتمالا به زودی در آیفون بعدی اپل و نسل بعدی گوگل پیکسل نیز شاهد آن خواهیم بود، تعریف‌های کلاسیک از گوشی‌های کوچک و بزرگ براساس سایز صفحه‌نمایش را کاملا تغییر داده و دیگر نمی‌توان به صرف سایز صفحه‌نمایش، در مورد اندازه دستگاه اظهارنظر کرد چرا که ممکن است یک گوشی 5.8 اینچی مثل Galaxy S8 که طبق معیارهای معمول باید یک گوشی غول‌آسا و کاملا غیر ارگونومیک باشد در عمل دیوایس خوش‌دست و نچندان بزرگی‌ست که حتی از نسل قبلی خود (S7 edge با 0.3 اینچ صفحه‌نمایش کوچک‌تر) نیز کاملا کوچک‌تر و سبک‌تر است.

مقایسه سایز سامسونگ گلکسی S7 در مقابل S8 و S8 پلاس

این رویه در حال حاضر تنها در گوشی‌های پیشرفته و گران‌قیمت دیده می‌شود اما آرام‌آرام برخی برندها همانند LG با ارائه سری Q6 در حال ارائه آن به رده میانی و حتی پایین بازار هستند. علاوه بر این با ظاهر شدن گوشی‌های چینی در این کلاس در طی یکی دو فصل آینده می‌توان به فراگیر شده کامل این ایده ایمان داشت و سایرین نیز ظاهرا چاره‌ای جز تبعیت از آن نخواهند داشت.

در این میان پیوستن به این تغییر برای برخی برندها مثل سونی یا HTC از سایرین مشکل‌تر به نظر می‌رسد. در مورد سونی علت این مسئله جدا از مشکلات مالی (که احتمالا به بخش تحقیق و توسعه نیز ادامه پیدا می‌کند)، شیوه طراحی سنتی اسمارت‌فون‌های این برند از گذشته‌های دور تا به امروز است که تغییر ناگهانی آن می‌تواند در فروش گوشی‌های فعلی این شرکت تأثیر منفی برجای بگذارد. گوشی‌های اندرویدی سونی در هر سه رده پایین، میانی و بالای بازار تقریبا همیشه از حاشیه‌های بسیار بزرگی در بالا و پایین صفحه‌نمایش بهره می‌برند که این مسئله با اینکه به در دست گرفتن بهتر دستگاه در حالت افقی کمک می‌کند اما در عمل گوشی‌های این شرکت را به نسبت همتایان خود کاملا بزرگ‌تر و سنگین‌تر می‌نماید. شدت این مسئله در رده میانی و پایین بازار بیشتر بوده و گه‌گاه حاشیه‌های بسیار بزرگ‌تری در بالا و پایین صفحه‌نمایش اسمارت‌فون‌های این دو رده سونی دیده می‌شود که XPERIA XA1 یکی از آنهاست.

XA1 که باید آن را نسل جدید گوشی XPERIA XA سال گذشته سونی بدانیم چندی پیش همراه با XA1 Ultra در نمایشگاه MWC 2017 رونمایی شد. بزرگ‌ترین تغییر در این مدل جدا از مسائل پردازشی و حافظه به دوربین 23 مگاپیکسلی اصلی آن تعلق دارد که با ارتقاء سایز سنسور، انتظارها از این دوربین را حداقل روی کاغذ بسیار بالا می‌برد. صفحه‌نمایش کوچک XA1 در بدنه کاملا بزرگ آن در تضاد کامل با رویه معمول گوشی‌های مهم و مطرح سال جاری قرار دارد و از همین ابتدا علامت سوال بزرگی را پیش روی طراحان این گوشی قرار می‌دهد.

سونی اکسپریا XA1 با نام مدل دقیق G3112 موضوع بررسی این نوبت است.

جعبه محتویات

XA1 در جعبه‌ای ارائه می‌شود که بیش از همه چیز یادآور باکس محتویات XPERIA X بوده و از جعبه فلت و کم‌ارتفاع XA سال گذشته اینک به نمونه‌ای کوچک‌تر با ارتفاع بیشتر تغییر حالت داده است.

محتویات این جعبه به جز تغییر کابل microUSB به Type-C‌ هیچ تغییری نسبت به گذشته نکرده و همچنان (حداقل در نمونه در اختیار ما) از هدست سیمی نیز در آن خبری نیست.

شارژ UCH 20 این مدل عینا همان شارژ XA1 و البته XPERIA X بوده که در اغلب گوشی‌های یکی دو سال گذشته سونی به کار گرفته شده است. این شارژر 7.5 واتی (5 ولت و 1.5 آمپر) به ظاهر از توان اندکی برای شارژ سریع باتری دستگاه برخوردار است که البته این مورد را به تفصیل در بخش باتری بررسی خواهیم کرد.

طراحی ظاهری

حس اولیه از برخورد با XA1 بستگی زیادی به در دست گرفتن گوشی از پشت یا جلو دارد ؛ XA1 از نمای پشتی، اسمارت‌فونی جذاب و کشیده با عرضی بسیار اندک و حاشیه‌های نقره‌ای در دو قسمت فلت بالا و پایین است که از این لحاظ با کم کردن مشهود عرض دستگاه به گوشی‌های مدرنی مثل S8 و G6 نزدیک شده است. گوشی با عرض کم به راحتی در دست می‌نشیدند و ارتفاع زیاد آن نیز انتظار دیدن یک صفحه‌نمایش کاملا بزرگ و کشیده را در روی دستگاه ایجاد می‌کند.

با برگرداندن دستگاه به ناگاه همه چیز 180 درجه تغییر می‌کند و حس کاملا مثبت اولیه از بخش پشتی آنچنان در ذهن فرو می‌ریزد که نمونه آن را در کمتر گوشی دیگری شاهد بوده‌ایم. XA1 از حاشیه‌های بسیار بزرگ و ضخیمی در بالا و پایین صفحه‌نمایش استفاده کرده که حتی نسبت به دیگر اسمارت‌فون‌های هم‌رده در خود سونی هم نکته بی‌سابقه‌ای به حساب می‌آید.

نزدیک به 16 میلی‌متر حاشیه در پایین و 17 میلی‌متر در بالا، 33 میلی‌متر فضای دست‌نخورده‌ای را در بالا و پایین صفحه‌نمایش XA1 ایجاد می‌کند که حتی در نسل‌های گذشته اسمارت‌فون‌های اندرویدی نیز کمتر به این شدت تکرار شده است.

صفحه‌نمایش دستگاه به عنوان یکی از نکات مثبت در طراحی این مدل از حاشیه بسیار اندکی در چپ و راست برخوردار است که همین موضوع به کم شدن عرض گوشی منجر شده است.

بدنه گوشی شبیه آنچه در XPERIA L1 دیده بودیم برخلاف آنچه از دور به نظر می‌رسد یک‌تکه و یک‌پارچه نبوده و در کناره‌ها و بخش پشتی از 5 قطعه به هم چسبیده (2 قطعه فلزی در چپ و راست و 3 قطعه پلاستیکی در بالا و پایین و در پشت) تشکیل شده است.

دو قسمت فلت و تخت بالا و پایین گوشی طراحی جذابی داشته و نوار نقره‌ای پیرامونی آنها نیز به این جذابیت افزوده است.

بازگشت دکمه دایره‌شکل پاور در کناره سمت راست به روشنی از نبود حسگر اثر انگشت در این گوشی سخن می‌گوید.

در یک نگاه کلی با اینکه طراحی کناره‌ها و بخش پشتی XA1 با نکات مثبت مشخصی همراه است اما منظره یک صفحه‌نمایش کوچک در بدنه‌ای با ارتفاع بسیار زیاد، امتیاز طراحی XA1 را کاملا تنزل می‌بخشد البته در سوی دیگر طراحی (تقریبا) بدون حاشیه صفحه‌نمایش در کناره‌های چپ و راست و عرض بسیار اندک دستگاه نکته مثبت اصلی طراحی این گوشی به شمار می‌رود.

ابعاد و وزن

جالب‌ترین نکته در این بخش به ارتفاع 145 میلی‌متری XA1 تعلق دارد که در بین گوشی‌های 5 اینچی ارتفاع بسیار زیادی به حساب می‌آید؛ البته نگفته پیداست که XA1 همچنان بلندقامت‌ترین 5 اینچی اندرویدی بازار نیست و می‌توان‌ به گوشی‌های مشابه دیگری با ابعاد بزرگ‌تر نیز اشاره کرد اما آنچه XA1 را در این میان کاملا مستثنی می‌کند نبود هرگونه المان کنترلی و دکمه زیر صفحه‌نمایش است به بیان دیگر به جرأت می‌توان این محصول سونی را در بین برندهای اصلی بازار تنها گوشی اندرویدی 5 اینچی از سال 2014 به این سو دانست که بدون آنکه زیر صفحه‌نمایش آن هیچ نکته‌ خاصی (مثل دکمه‌‌های اندرویدی یا اسپیکر اصلی) باشد دارای ارتفاع 145 میلی‌متری است. برای درک بهتر ارتفاع زیاد این گوشی جالب است بدانید که XA1 تنها کمتر از 4 میلیمتر ارتفاع کمتری نسبت به Galaxy S8 سامسونگ با صفحه‌نمایش 5.8 اینچی دارد و اختلاف این دو، در زمینه عرض نیز تنها 1.1 میلیمتر است.

برخلاف ارتفاع، شرایط در بررسی عرض گوشی کاملا متفاوت است؛ XA1 تنها 67 میلی‌متر عرض دارد که در سه سال گذشته در بین گوشی‌های 5 اینچی بدون در نظر گرفته XA سال گذشته، کمترین مقدار بوده و از این لحاظ خوش‌دستی فوق‌العاده‌ای را ارائه می‌کند. ضخامت این مدل تنها 0.1 میلی‌متر نسبت به XA سال پیش بیشتر شده و به 8 میلی‌متر رسیده است البته با حذف نوار نقره‌ای رنگ ضخیمی که سال پیش در دورتادور مدل XA وجود داشت، XA1 حتی حس ‌Slimتری را نیز به ذهن متبادر می‌سازد. وزن گوشی 143 گرم اعلام شده که نزدیک به 7 گرم وزن بیشتری را نسبت به XA سال گذشته نشان می‌دهد. در عمل این وزن در دست حس نمی‌شود و در اندازه‌گیری ما نیز گوشی وزن بسیار کمتری داشت.

صفحه‌نمایش

صفحه‌نمایش 5 اینچی XA1 با وضوح 720p ظاهرا هیچ تفاوتی با آنچه در XA دیده بودیم ندارد و همچنان تراکم پیکسلی مناسب و رنگ‌های قابل‌قبولی را ارائه می‌کند. کنتراست و درجه رنگ مشکی در این صفحه‌نمایش، متوسط و نچندان فوق‌العاده است اما از زاویه دید تا حدود زیادی رضایت داشتیم.

زیر نور خورشید با اینکه جذاب اثرات انگشت فراوان تأثیر منفی در تجربه استفاده از گوشی دارد هنوز محتوای صفحه‌نمایش قابل خواندن و استفاده است. هرچند برای بهترین نتیجه باید روشنایی را روی حداکثر تنظیم کرد.

تعداد نقاط تماس همزمان این صفحه‌نمایش مثل XA سال گذشته هنوز 4 عدد است که این با توجه به رده قیمتی فعلی دستگاه نکته جالبی به نظر نمی‌رسد.

زیر صفحه‌نمایش در لبه پایینی تنها به میکروفون تماس گوشی بر می‌خوریم و هیچ نکته دیگری در این فضای 16 میلیمتری دیده نمی‌شود.

در بالا به قرینه آنچه در پایین می‌بینیم، اسپیکر تماس در لبه بالایی همراه با سنسور نور و Proximity، لنز دوربین دوم و نشان سونی به چشم می‌‌خورند.

اجزای جانبی

سمت چپ و در زیر پوشش قابل جدا شدن از بدنه دو اسلات سیم‌کارت و کارت حافظه کاملا جدا از یکدیگر قرار گرفته‌اند. تنها تغییر این بخش نسبت به گذشته به جدا بودن درپوش این قسمت از بدنه و متصل بودن آن به جایگاه قرارگیری سیم‌کارت‌هاست. یک نکته منفی این بخش که در گوشی‌های سونی قدمتی دیرینه دارد ری‌ستارت شدن خودکار دستگاه به محض وارد کردن یا خارج سیم‌کارت از این اسلات است البته سونی در یک مورد تخفیف قائل شده و از چندی پیش ری‌ستارت شدن اتوماتیک گوشی را تنها در حضور سیم‌کارت انجام می‌دهد و درآوردن و جای‌گذاری اسلات بدون سیم‌کارت منجر به ری‌ستارت شدن خودکار نمی‌شود.

شاتر دوربین، دکمه پاور و کلید یکپارچه تغییر صدا اجزای حاضر در سمت راست را تشکیل می‌دهند که نسبت به XA1 سال قبل با یک تغییر روبرو شده است جایی‌که جایگاه rocker‌ تغییر صدا اینک به بالای دکمه پاور منتقل شده در حالی‌که در XA، این دکمه در زیر کلید پاور قرار داشت.

دکمه اختصاصی شاتر در یک گوشی موبایل از جمله نکات کاملا شایسته تقدیر در گوشی‌های سونی است. شاتر فیزیکی XA1 در کناره سمت راست طبق انتظار دو مرحله‌ای بوده که با یک فشردن کوتاه روی سوژه فوکوس می‌کند و با فشردن تا انتها عکس برداشت می‌شود.

اسپیکر اصلی و پورت USB اجزای بخش پایینی گوشی را تشکیل می‌دهند. پورت USB در این مدل از نوع جدید C بوده و از این رو می‌توان کابل USB را از هر دو طرف به آن متصل کرد.

در نهایت در بالای گوشی به جک هدست و میکروفون دوم بر می‌خوریم که هیچ تفاوتی با XA ندارند.

بخش پشتی

کم بودن مشهود عرض دستگاه در بخش پشتی XA1‌ کاملا مشهود است؛ در این قسمت در لبه بالایی سمت چپ لنز دوربین 23 مگاپیسلی گوشی همراه با تک فلش LED آن دیده می‌شود و محل آنتن NFC و نشان XPERIA نیز در نیمه بالایی جای دارند.

دوربین اصلی

دوربین XA1 را شاید بتوان بزرگ‌ترین برگ برنده این گوشی و عاملی برای توجیه رده قیمتی آن دانست. این دوربین 23 مگاپیکسلی نه‌تنها در وضوح نسبت به دوربین نسل قبلی خود ارتقا یافته بلکه سایز سنسور آن نیز از 1/3 اینچ اینک به 1/2.3 اینچ افزایش پیدا کرده است. دیافراگم لنز این دوربین همچنان تا f/2.0 گشوده می‌شود و فوکوس ترکیبی تشخیص فاز و تشخیص کنتراست در آن وجود دارد. وضوح 23 مگاپیکسلی (5520×4144 پیکسل) این دوربین در نسبت تصویر 4:3 رخ می‌دهد و در نسبت تصویر معمول 16:9 واید، حداکثر وضوح، 20 مگاپیکسل (5984×3376 پیکسل) است.

منوی نسبتا ساده دوربین را پیش از این در دیگر گوشی‌های سونی از جمله XPERIA L1 نیز دیده‌ایم و نکته تازه‌ای حداقل در ابتدا در آن دیده نمی‌شود. در ستون سمت راست این رابط کاربری نمای آخرین عکس گرفته شده، شاتر دوربین و دکمه نمایش تنظیمات دیده می‌شود و در ستون سمت چپ نیز دو آیکون سوئیچ بین دوربین‌ اصلی و سلفی و تنظیمات فلش در بالا و پایین و اسلایدر دسترسی به حالت‌های دوربین (پانوراما، افکت‌های AR، برداشت عکس با صدا و...)، تغییر بین عکاسی Superior Auto، فیلم‌برداری و حالت دستی یا Manual در مرکز قرار دارند. اسکرول از بالا به پایین (در حالت عمودی) و از چپ به راست (در حالت افقی) این رابط کاربری امکان سوئیچ سریع بین دوربین اصلی و دوربین دوم را فراهم می‌کند.

حالت‌های مختلف فلش در اینجا مثل L1 چند گزینه متفاوت از گذشته نیز دارد و در آن به جز سه حالت روشن، خاموش و اتوماتیک می‌توان گزینه فلش پر کننده (Fill flash) و کاهش قرمزی چشم را نیز انتخاب کرد.

تنظیمات دوربین در حالت اتوماتیک یا Superior Auto، لیست بلندبالایی را تشکیل می‌دهد که از جمله مهم‌ترین آنها باید به تایمر اتوماتیک، تنظیم رنگ و روشنایی، تغییر رزولوشن (حداکثر 23 و 20 مگاپیکسل به ترتیب در نسبت تصویر 4:3 و 16:9)،‌ فوکوس دنبال کننده (Object tracking)، امکان تغییر فوکوس و تنظیم روشنایی با تاچ کردن روی صفحه‌نمایش (Touch to adjust)، تغییر محل ذخیره تصاویر، لمس کردن صفحه برای برداشت تصویر (Touch capture) و تغییر وظیفه دکمه ولوم اشاره کرد. برخی تنظیمات مهم‌تر نظیر تغییر ISO و HDR به سبک سونی در این منو ظاهر نشده و به منوی دستی یا Manual منتقل شده‌اند.

با تنظیم دوربین روی حالت دستی یا Manual و لمس آیکون زیر دکمه شاتر امکان تغییر در 4 گزینه وایت‌بالانس، درجه نورگیری (مابین Ev-2 تا Ev+2)، سرعت شاتر (از 1 ثانیه تا 1/4000 ثانیه) و فوکوس دستی فراهم می‌شود.

در تنظیمات این بخش نیز سه گزینه جدید نسبت به حالت اتوماتیک دیده می‌شود که شامل تغییر عدد ISO (از 50 تا 3,200)، حالت عکاسی HDR و تنظیمات Metering (چهره، مرکز، نقطه و تاچ) می‌شود و دیگر موارد تغییری نسبت به قبل نداشته‌اند. در مشخصات این گوشی در سایت سونی به ISO6400 اشاره شده که در حداقل در نمونه در اختیار ما این حساسیت حداکثر تا 3,200 قابل افزایش بود. یک نکته منفی این رابط کاربری اجبار به ورود به منوی دستی برای فعال کردن HDR است امری که در کمتر رابط کاربری مدرنی دیده می‌شود. البته ظاهرا دوربین در حالت Superior Auto یا عکاسی خودکار، گونه‌ای از HDR اتوماتیک را اجرا می‌کند.

اولین نکته‌ای که در عکس‌های گرفته شده با این دوربین مشخص است سردی نسبی رنگ‌ها و تا حدودی نزدیک بودن آنها به رنگ‌های طبیعی‌ست که تأثیر آن را حتی در آفتابی‌ترین لحظات روز نیز می‌توان مشاهده کرد، اندکی کنتراست نیز کمتر از حد انتظار است و همانطور که از برش اندازه واقعی تصاویر زیر می‌توان مشاهده کرد جزئیات در مرکز تصویر با توجه به وضوح 20 مگاپیکسلی (در حالت 16:9) در سطح مناسب و رو به بالایی قرار دارد.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا

یک نکته عجیب در مورد عکس‌های این دوربین که البته می‌تواند به نمونه در اختیار ما مربوط باشد به کیفیت پایین‌تر کناره‌های تصویر بر می‌گردد که در دو عکس زیر و مقایسه برش اندازه واقعی از مرکز و از کناره‌ها به خوبی خود را نشان می‌دهد.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا از مرکز

برش اندازه واقعی تصویر بالا از کناره عکس

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا از مرکز

برش اندازه واقعی تصویر بالا از کناره عکس

فعال کردن حالت HDR اندکی به گرم‌تر شدن رنگ‌ها می‌انجامد و میزان روشن‌سازی نقاط حاضر در تاریکی در آن از Superior Auto تا حدودی کمتر و طبیعی‌تر است.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر درحالت دستی با HDR روشن - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر درحالت دستی با HDR روشن - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

در تصاویر از فاصله نزدیک یا ماکرو، از سرعت و دقت فوکوس رضایت بالایی نداشتیم و با اینکه نتیجه نهایی عکس نسبتا خوش آب و رنگی را به نمایش می‌گذارد اما معمولا دوربین در فوکوس کردن روی نقطه‌ لمس شده روی صفحه‌نمایش که تمایل داریم فوکوس روی آن انجام شود کاملا موفق عمل نمی‌کند. که نمونه این مسئله را در به خصوص در تصویر دوم در زیر و مقایسه نقطه دلخواه فوکوس با نقطه‌ای عملا روی آن فوکوس انجام شده است می‌توان مشاهده کرد.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

نقطه مورد نظر برای فوکوس

نقطه انتخاب شده دوربین برای فوکوس

در سمت نکات مثبت این دوربین نیز باید به جزئیات بالا (به جز کناره‌های کادر) و کنترل نویز در فضای خارجی اشاره کرد که برای یک دوربین سطح میانی نکات مثبتی به حساب می‌آیند

در مجموع از دوربین حاضر در اکسپریا XA1 در بحث طبیعی بودن رنگ‌ها، میزان جزئیات و کنترل نویز می‌توان رضایت داشت اما از دست رفتن کیفیت در کناره‌های کادر و سرعت و دقت فوکوس نچندان رویایی در تصاویر ماکرو در کاهش امتیاز این دوربین نقش ایفا می‌کنند.

فیلم‌برداری این دوربین حداکثر با وضوح 1080/30p با بیت‌ریت ویدئویی 17Mbps و صدای دو کاناله با بیت‌ریت 128Kbps انجام می‌شود که رنگ‌های اشباع‌شده و کنتراست بالایی در آن دیده می‌شود. میزان جزئیات تصویر در حد متوسط رو به پائینی‌ست و در مقایسه با بخش عکاسی با افت مشهودی روبرو می‌شود. یک نکته منفی این دوربین در بخش فیلم‌برداری که در XA نیز به همین صورت تکرار شده بود کوچک شدن مشهود کادر ویدئو نسبت به کادر عکاسی است که البته به دلیل یک لحظه سیاه شدن تصویر هنگام تغییر مد از عکاسی و فیلم‌برداری ممکن است در نگاه اول متوجه آن نشوید اما تصویر زیر به خوبی کوچک شدن کادر را در هنگام فیلم‌برداری نشان می‌دهد. این موضوع ممکن است منجر به خارج شدن بخشی از سوژه از کادر هنگام سوئیچ از عکاسی به فیلم‌برداری شود.

دوربین دوم

وضوح دوربین دوم در XA1 بدون تغییر نسبت به گذشته 8 مگاپیکسل با گشودگی دیافراگم f/2.0‌ و بدون فوکوس خودکار است که ظاهرا تفاوتی با دوربین مشابه حاضر در XPERIA XA ندارد. تغییر وایت‌بالانس و Ev تنها نکات قابل دسترس در بخش عکاسی دستی این دوربین هستند و نکته خاص دیگری در این قسمت دیده نمی‌شود. با نشان دادن کف دست به دوربین نیز می‌توان بدون نیاز به لمس دکمه شاتر اقدام به تصویربرداری با این دوربین کرد. در نبود فوکوس خودکار، در مورد کیفیت این دوربین نمی‌توان اظهارنظر چندانی کرد و شرایط به آنچه در دوربین‌های مشابه دیگر برندها دیده‌ایم نزدیک است.

باتری

ظرفیت باتری در XA1 نسبت به XPERIA XA هیچ تغییری نکرده و هنوز از یک باتری 2,300mAh در آن استفاده شده است در این حالت با تغییر نکردن وضوح و اندازه صفحه‌نمایش از یک سو و ارتقا دوربین از سوی دیگر انتظار دوام کمتری از این باتری نسبت به گذشته داریم که البته در عمل شرایط کاملا متفاوت است و به دلیل استفاده از پروسسور 16 نانومتری Helio P20 در مقایسه با چیپ‌ست پرمصرف و 28 نانومتری Helio P10 حاضر در XA، دوام این باتری نه‌تنها کم نشده بلکه بسیار افزایش نیز پیدا می‌کند. در عمل با کنترل مصرف به سادگی می‌توان با یک بار شارژ و یک استفاده متوسط رو به بالا روز دوم را نیز به سلامت با این باتری به پایان رساند و وارد روز سوم شد در حالی که در XA تنها در شرایط خاص و یک استفاده آزمایشگاهی و ملایم امکان نزدیک شدن به دوام دو روزه وجود داشت. طبق معمول در اینجا نیز حالت‌های اضطراری STAMINA و Ultra STAMINA نیز برای این باتری در نظر گرفته شده است.

برای تصدیق ادعاهای مطرح شده در مورد افزایش دوام این باتری چون همیشه به سرعت تست Work battery life 1.0 از مجموعه PCMark می‌رویم. این تست را با شارژ 100 درصدی، قرار گرفتن گوشی روی حالت Airplane و روشنایی 50 درصد صفحه‌نمایش آغاز می‌کنیم. XPERIA XA سال گذشته تنها 6 ساعت و 25 دقیقه تا قبل از رسیدن به شارژ 20 درصدی در این تست دوام آورد و انتظار داریم XA1 با وجود باتری یکسان، به دلیل پروسسور 16 نانومتری کم مصرف خود از این زمان کاملا فراتر برود. در عمل XA1‌ موفق شد این تست را برای 10 ساعت و 55 دقیقه ادامه دهد که 4 ساعت و 30 دقیقه بیشتر از XA سال گذشته بوده و در سطح بهترین‌های این رده قرار می‌گیرد.

سونی از پشتیبانی باتری دستگاه از شارژ سریع شرکت مدیاتک موسوم به PumpExpress 2.0 سخن گفته اما برای دستیابی به این سرعت شارژ بالا باید شارژر مخصوص این فناوری را جداگانه تهیه کرد و با شارژر خود دستگاه نباید انتظار شارژ سریعی را از این مجموعه داشت. در تست سرعت شارژ این مجموعه در 5 دقیقه ابتدایی گوشی تنها توانست به شارژ 2 درصد برسد اما در دقایق 10، 15 و 20 سرعت شارژ بیشتر شده و باتری به ترتیب به 7، 12 و 17 درصد شارژ شد. پس از نیم ساعت به شارژ 27 درصد و پس از 40 دقیقه به شارژ 36 درصد رسیدیم که در صورت مقایسه آن با XA سال گذشته که با همین شارژر و همین ظرفیت باتری پس از 40 دقیقه تا 57 درصد ظرفیت باتری آن پر شده بود زمان کندتری مشاهده می‌شود. XA1 پس از یک ساعت به شارژ 56 درصد رسیده و پس از یک ساعت و 15 دقیقه تا 70 درصد ظرفیت آن پر می‌شود. برای مقایسه در این لحظه، XA تا 87 درصد ظرفیت‌ش پر شده است. پس از یک ساعت و 30 دقیقه XA1 به شارژ 79 درصد می‌رسد و پس از 2 ساعت تا 90 درصد شارژ می‌شود. باتری XA سال گذشته در دقیقه 117 به طور کامل پر می‌شود اما پروسه شارژ XA1 هنوز ادامه داشته تا اینکه پس از دو ساعت و 36 دقیقه در دقیقه 156 به پایان می‌رسد. مشخص نیست به چه علت پروسه شارژ در XA1 با شارژر و باتری یکسان روند بسیار کندتری را نسبت به XA طی می‌کند هرچند می‌توان این مسئله را به تغییر در چیپ‌ست پردازشی دستگاه نیز نسبت داد.

سیستم‌عامل – رابط کاربری

XPERIA XA1 مثل دیگر گوشی‌های جدیدا ارائه شده از سوی سونی با نسخه 7.0 اندروید نوقا عرضه شده و رابط کاربری آن نیز همان لانچر همیشگی سونی‌ست که پیش از این در مدل‌هایی مثل XZ و L1 به همین صورت تکرار شده بود. زمان بوت گوشی نزدیک به 37 ثانیه است که از زمان 45 ثانیه‌ای XPERIA XA کاملا سریع‌تر به نظر می‌رسد اما هنوز نسبت به همتایان آن کندتر است.

صفحه قفل از دو میانبر دسترسی مستقیم به دوربین و دستیار صوتی گوگل در پایین بهره می‌برد و در مرکز تصویر نیز علاوه بر زمان و تاریخ می‌توان نوتیفیکیشن برنامه‌ها (قابل غیر فعال کردن از درون تنظیمات) را مشاهده کرد.

صفحه Home در نگاه اول تغییر خاصی را نسبت به گذشته نشان نمی‌دهد. در این صفحه امکان افزودن حداکثر 20 دسک‌تاپ مختلف برای کاربران فراهم است و دسک‌تاپ‌سمت چپ نیز به صورت پیش‌فرض به اپلیکیشن جست‌وجوی گوگل اختصاص دارد.

با نگه‌داشتن دست روی صفحه یا نزدیک کردن دو انگشت به یکدیگر (Pinch zoom رو به داخل) امکان افزودن یا حذف صفحات دسک‌تاپ وجود داشته و می‌توان اقدام به تغییر بک‌گراند و Theme، ‌انتقال ویجت‌های مختلف به دسک‌تاپ‌ دلخواه و دسترسی به منوی تنظیمات مرتبط با Home Screen کرد.

گزینه Setting یا تنظیمات در مد ویرایشی صفحه Home به مواردی چون تغییر سایز آیکون‌ها، نمایش یا پنهان‌سازی نام اپلیکیشن‌های قرار گرفته در داک پایین صفحه،‌ انتخاب نوع افکت حرکت بین صفحات و حذف برنامه‌های تکراری روی دسک‌تاپ‌ها اختصاص دارد. از طریق گزینه‌ای در این قسمت امکان tap دوگانه روی هر جای خالی صفحات دسک‌تاپ برای خاموش کردن پنل در دسترس قرار دارد. از این ویژگی البته به صورت معکوس برای روشن کردن پنل با دوبار ضربه زدن روی صفحه‌نمایش نمی‌توان استفاده کرد. امکان فعال کردن چرخش خودکار Home Screen نیز یکی دیگر از امکانات این صفحه است.

Notification Shade یا منوی کشویی بالای صفحه‌نمایش با یک بار کشیدن رو به پایین در حالت پیش‌فرض پنج آیکون شامل بلوتوث، وای‌فای، پروفایل صوتی، دیتای موبایلی و Airplane mode را همراه با اعلان برنامه‌‌ها به نمایش می‌گذارد و با ادامه اسکرول یا لمس دکمه فلش رو پایین در این قسمت در حالت پیش‌فرض، 4 آیکون دیگر نیز به لیست میانبرهای این بخش افزوده شده و جمعا 9 آیکون مرتب شده در سه ردیف سه تایی را تشکیل می‌دهند. اسلایدر تنظیم روشنایی (بدون دسترسی به حالت روشنایی خودکار) و گزینه Edit در پایین سایر موارد قابل ذکر در این بخش را تشکیل می‌دهند.

با لمس گزینه Edit در این بخش می‌توان 11 تاگل دیگر را نیز به لیست میانبرهای منوی نوتیفیکیشن افزود که جمع تاگل‌های این بخش را به 20 عدد می‌رساند به صورت افقی اسکرول می‌شوند.

از جمله موارد جدید در لیست تاگل‌های این بخش باید به Profile GPU rendering (نمایش رندر گرافیک روی تصویر) و Show layout bounds (نمایش کادر پیرامون المان‌های تصویر) اشاره کرد که هردو بیشتر برای برنامه‌نویسان کاربرد دارند. 

App drawer یا منوی اصلی درست مثل L1 با برخی تغییرات ظریف نسبت به گذشته همراه بود که از آن جمله می‌توان به صفحه پیش‌فرض حاضر در سمت چپ اشاره کرد. برنامه‌های پیشنهاد شده از Play Store در این صفحه به جای Suggested حالا Recommended نامیده شده و از برنامه‌های نصب شده در درون دستگاه نیز 8 برنامه پیشنهادی در بالا قرار دارند. به این منو در هر قسمتی از App drawer یا صفحه Home با اسکرول از هر قسمتی در میانه صفحه رو به پایین نیز می‌توان دسترسی داشت.

حضور باکس جست‌وجو در بالا یکی دیگر از این موارد است که البته در سری Z5 نیز با یک آیکون ذره‌بین در بالای منوی اصلی حضور داشت.

نمایش داده نشدن نوار بالای صفحه یا Status bar که در چند گوشی قبلی سونی به آن اشاره شده بود در اینجا نیز عینا تکرار شده و همچنان از نگاه طراحان سونی، کاربران احتیاجی به دیدن دائمی زمان، شارژ باتری و نوتیفیکیشن برنامه‌ها در هنگام حضور در منوی اصلی ندارند. برای نمایش Status bar باید قسمت بالای صفحه را به صورت کوتاه رو به پایین اسکرول کرد.

منوی تنظیمات در اکسپریا XA1 نیز با آنچه در طی یک سال گذشته از سونی دیده‌ایم تفاوت ندارد و همچنان از یک لیست بلندبالا با اسکرول افقی در این قسمت استفاده شده که در بالاترین قسمت آن نیز با کمک آیکون ذره‌بین می‌توان به جست‌وجوی مستقیم یک تنظیم مشخص پرداخت.

کیبورد پیش‌فرض دستگاه از نوع SwiftKey است که امکان تنظیم زبان‌های مختلف، تغییر تم، تغییر در ترکیب کلیدها و نوشتن با کشیدن دست روی صفحه‌کلید را فراهم می‌آورد. یک نکته جالب در این صفحه‌‌کلید که در کمتر کیبورد موبایلی دیگری دیده می‌شود امکان نمایش دکمه‌های جهتی یا Arrow keys است که در ردیف پایین صفحه‌کلید ظاهر می‌شود.

چیپ‌ست پردازشی – حافظه

XA1 با یک جهش مناسب نسبت به سال قبل به جای چیپ‌ست 28 نانومتری پر مصرف و نچندان پر قدرت Helio P10 اینک برای اولین بار در یک گوشی سونی از پروسسور 16 نانومتری Helio P20 بهره می‌برد. در ساختار این چیپ‌ست از 4 هسته 2.3 گیگاهرتزی و 4 هسته 1.6 گیگاهرتزی ARM A53 همراه با گرافیک 2 هسته Mali-T880 MP2 بهره گرفته شده است.

رم 3 گیگابایتی و حافظه 32 گیگابایتی این گوشی نیز هر دو نسبت به XA با ارتقا روبرو شده‌اند. از 32 گیگابایت حافظه داخلی دستگاه در اولین بوت نزدیک به 21.6 گیگابایت در دسترس کاربران قرار دارد.

سونی خود در توصیف حافظه داخلی گوشی، نوع آن را eMMC‌ توصیف کرده و بنابراین در تست AndroBench نیز در بهترین حالت انتظار امتیازی کمتر از 300MB/s در خواندن ترتیبی را داریم. در تست عملی این حافظه به سرعت 241MB/s در خواندن ترتیبی دست پیدا کردیم که با انتظار اولیه در این زمینه هماهنگی دارد.

بنچ‌مارک‌های پردازشی و گرافیکی

در تست نخست یعنی Geekbench 4.1 که تنها قدرت پردازشی تک و چند هسته‌ای را محک می‌زند، XA1 به ترتیب به امتیازهای 840 و 3,787 دست پیدا کرد که در رده میانی امتیازهای قابل‌قبولی به حساب می‌آید. برای مقایسه Huawei P10 Lite با چیپ‌ست 16 نانومتری مشابه Kirin 658 و هسته‌های 2.36 و 1.7 گیگاهرتزی توانست این تست را با امتیازهای 919 و 3,417 به پایان برساند.

در تست دوم یعنی Vellamo شرایط مشابه همین تست بوده و بار دیگر تنها هسته‌های پردازشی بدون دخالت المان‌های دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این تست XA سال گذشته به امتیاز تک و چند هسته‌ای 1,208 و 2,185 واحد دست پیدا کرد و XA1 به لطف چیپ‌ست جدید به امتیاز 1,388 و 2,514 در این تست در حالت تک هسته‌ای و چند هسته‌ای رسید. همانند Geekbench در اینجا نیز در مقایسه با P10 Lite با امتیازهای 1,609 و 2,438 در این تست بازهم امتیاز تک هسته‌ای پایین‌تر و امتیاز چند هسته‌ای بالاتری برای XA1 نسبت به رقیب چینی آن ثبت شد.

در AnTuTu v.6.2.7 گرافیک برتر Mali-T880 MP2 حاضر در XA1 (در مقایسه با گرافیک Mali-T830 MP2 در P10 Lite) از یک سو و پایین‌تر بودن وضوح صفحه‌نمایش (720p در مقابل فول اچ‌دی) تأثیر مثبت خود را در نتیجه نهایی به خوبی نشان دادند و در حالی‌که P10 Lite در این تست به امتیازی حوالی 58 هزار می‌رسد امتیاز نهایی XA1 در این تست کاملا بالاتر و برابر 62,333 واحد است.

تست گرافیکی Sling Shot Extreme 1.0 از مجموعه 3DMark با وضوح کاملا بیشتری بر برتری گرافیک XA1 نسبت به رقیب آن یعنی P10 Lite اشاره می‌‌کند. در P10 Lite امتیاز نهایی این تست به حوالی 400 واحد رسید در حالی که به لطف گرافیک جدیدتر Mali-T880 MP2 امتیاز نهایی XA1 کاملا رشد کرده و به 637 واحد می‌رسد که برای یک گوشی رده میانی امتیاز گرافیکی بالایی به حساب می‌آید.

در آزمون Work 2.0 performance از بنچ‌مارکPCMark که قدرت دستگاه در کارهای عادی مثل کیفیت مرور وب،‌ ادیت ویدئو و ویرایش تصویر را می‌سنجد مجموعه دستگاه با امتیاز 3,913 عملکرد ضعیف‌تری را نسبت به P10 Lite با امتیاز 4,583 کسب می‌کند. XPERIA L1 به عنوان یک گوشی سطح پایین‌تر از XA1 این تست را با امتیاز 3,263 واحد به پایان می‌رساند.

ارتباطات

حضور Helio P20 در XA1 حداکثر سرعت تبادلات نسل چهارم این گوشی را تا استاندارد LTE Cat.6‌ و سرعت دانلود 300Mbps تضمین می‌کند. وای‌فای نسخه 11.n، بلوتوث 4.2 و اتصال NFC دیگر نکات مهم بخش ارتباطی دستگاه را تشکیل می‌دهند و برای مسیریابی نیز می‌توان به GPS و GLONASS تکیه کرد.

کلام آخر

Sony XPERIA XA1 محصولی نسبتا عجیب در رده میانی بازار است؛ ارتفاع بیش‌اندازه و غیر ضروری دستگاه ترکیب نامتعادلی برا‌ی آن ایجاد کرده و عرض بسیار اندک و صفحه‌نمایش بدون حاشیه آن سعی در بهبود اوضاع دارد. در حالی که تولید‌کنندگان بزرگ اسمارت‌فون در سال جاری به دنبال جا دادن بزرگ‌ترین صفحه‌نمایش‌ها در کوچک‌ترین بدنه‌ها هستند تغییر نیافتن سایز 5 اینچی صفحه‌نمایشِ XA1 و بزرگ‌تر شدن بدنه آن به نوعی شنا کردن خلاف جریان آب به نظر می‌رسد و می‌تواند در نگاه بسیاری از خریداران جدید تأثیری منفی برجای بگذارد. از نبود سنسور اثر انگشت در این کلاس قیمتی نیز نمی‌توان به سادگی گذشت. همه چیز نیز در مورد XA1 منفی نیست و افزایش حافظه داخلی به 32 گیگابایت، ارتقا رم به 3GB و امکان استفاده همزمان از دو سیم‌کارت و کارت حافظه برخی از برگ‌های برنده مهم این گوشی بوده و حضور پورت USB Type-C نیز می‌تواند در انتخاب برخی خریداران نقشی هرچند کوچک ایفا کند. از باتری گوشی کاملا رضایت داشتیم و بخش پردازشی و گرافیکی آن نیز فراتر از سطح این کلاس ظاهر می‌شوند. در نهایت دوربین 23 مگاپیکسلی گوشی با وجود ارتقا نسبت به سال قبل و در اختیار داشتن سخت‌افزاری که حداقل روی کاغذ با کیفیت به نظر می‌رسد در عمل، (شاید به دلائل نرم‌افزاری) فوق‌العاده ظاهر نشده و در عکاسی و به خصوص در فیلم‌برداری هنوز در حد یک گوشی میانی رو به پایین عمل می‌کند.