واحد خبر mobile.ir : کاربران گوشی‌های هوشمند یا آیفون دارند و یا صاحب گوشی اندرویدی هستند. کاربران آیفون برای نصب اپلیکیشن مجبورند به App Store اپل مراجعه کنند. همچنین طبق برخی برآوردها 97 درصد از کاربران اندروید، اپلیکیشن‌های مورد نیاز خود را از طریق پلتفرم Google Play دانلود می‌کنند. به این ترتیب می‌توان گفت اپل و گوگل نوعی انحصار دوگانه در بازار اپلیکیشن‌های موبایل ایجاد کرده‌اند. از این رو نهادهای قانونی چندی‌ست در تلاشند تا این انحصار را از بین ببرند. در این میان می‌توان به «قانون بازارهای دیجیتال» از سوی اتحادیه اروپا، راه‌کارهای «اداره ملی مخابرات و اطلاعات» (NTIA) در آمریکا و حتی طرح ژاپن برای غلبه بر انحصار اندروید و iOS اشاره کرد.

بازار آزاد نیرویی قدرتمند است که نوآوری و رقابت را به همراه دارد. بازار آزاد به مصرف‌کننده این آزادی را می‌دهد که بتواند محصولات و سرویس‌های دلخواه خود را انتخاب کند. همچنین، ره‌آورد بازار آزاد برای کسب‌وکارها، مشوق‌هایی است که به آنها در خلق محصولات و سرویس‌های بهتر با قیمت‌های پایین‌تر کمک می‌کند. اما همان طور که گفته شد، بازار اپلیکیشن‌های موبایل به معنای واقعی کلمه آزاد نبوده و کمپانی‌هایی مثل اپل، گوگل و هواوی با ایجاد اکوسیستم‌هایی بسته، انتخاب‌های توسعه‌دهندگان و کاربران را محدود کرده‌اند. اما ظاهرا اوضاع به این شکل باقی نخواهد ماند.

اوایل فوریه 2023 بود که «کمیسیون تجارت منصفانه ژاپن» با انتشار نتایج مطالعه خود روی پلتفرم‌های موبایل و نحوه توزیع اپلیکیشن‌ها، راه‌کارهایی را برای ایجاد یک فضای رقابتی سالم مطرح کرد. ظاهرا قرار است این پیشنهادها جنبه رسمی‌تر و قانونی به خود بگیرد. طبق خبری که روز جمعه 16 ژوئن 2023 (26 خرداد 1402) از سوی خبرگزاری Japan Times منتشر شد، یک کارگروه اختصاصی در دولت ژاپن، پیش‌نویس مجموعه قوانینی را تنظیم کرده که به موجب آن، انحصار دوگانه اپل و گوگل در زمینه فروش اپلیکیشن‌های موبایل برداشته خواهد شد.

همان طور که گفته شد، دولت ژاپن به دنبال آن است تا با وضع مجموعه‌ای از قوانین جدید، انحصار App Store و Google Play در فروش اپلیکیشن را بشکند. این حرکت، ضمن ایجاد فضای رقابتی، می‌تواند قیمت اپلیکیشن‌ها را نیز پایین بیاورد. به موجب قوانین مذکور، کاربران این اختیار را خواهند داشت تا اپلیکیشن‌های مورد نظر خود را از سایر اپ استورها نیز دانلود کنند، البته مشروط بر اینکه این اپ استورها استانداردهای لازم در حوزه امنیت و حریم شخصی را احراز کرده باشند (همان دلایلی که تیم کوک به بهانه آنها، اجازه دانلود اپلیکیشن‌های iOS از منابع دیگر را ممنوع کرده است). همچنین، چنان‌چه کاربر بخواهد برای خرید اپلیکیشن مبلغی پرداخت کند، می‌تواند پرداخت خود را با استفاده از پلتفرم‌هایی غیر از App Store و Google Play انجام دهد. جالب است بدانید، اپل و گوگل در سیستم پرداخت پلتفرم‌های خود، تا 30 درصد کمیسیون دریافت می‌کنند که این امر نارضایتی توسعه‌دهندگان را در پی داشته است.

قوانین جدید ژاپن اپل و گوگل را ملزم می‌کند که سیستم‌عامل‌های خود را به گونه‌ای طراحی کنند که کاربران بتوانند اپلیکیشن‌های از پیش نصب‌‌شده این دو شرکت را از دیوایس‌های خود حذف کنند. همچنین طبق آنچه در وب‌سایت Japan Times آمده، اپل و گوگل «نمی‌توانند با سرویس‌های خود در موتورهای جست‌جوی خودشان، به شکل تبعیض‌آمیز رفتار کرده» و رویکرد ترجیحی را نسبت به آنها اتخاذ کنند. برای رفع ابهام، لازم به ذکر است، بر خلاف گوگل، اپل هیچ موتور جست‌وجوی رسمی ندارد. لذا ممکن است منظور دولت ژاپن از موتور جست‌وجوی اپل، Spotlight باشد. گفتنی‌ست، Spotlight نام قابلیتی در دیوایس‌های اپل است که امکان جست‌وجوی محتوای درون خود دیوایس را امکان‌پذیر کرده و برای جست‌وجوی وب نیز می‌تواند پیشنهادهایی به کاربر ارائه کند.

در پایان گفتنی‌ست، این قوانین هنوز در حد پیش‌نویس بوده و کارگروه دولتی قصد دارد لایحه مربوط به آن را در سال 2024 به پارلمان ژاپن ارائه کند. ناگفته نماند، این قوانین در یکی از ادارات دولتی مرتبط با رقابت بازار دیجیتال به ریاست هیروکازو ماتسونو (Hirokazu Matsuno)، دبیر ارشد کابینه ژاپن، برگزار شد و در کارگروه مذکور، مقامات برجسته‌ای از جمله وزیر صنعت و وزیر اقتصاد ژاپن نیز حضور داشتند.