واحد خبر mobile.ir : پس از روی کار آمدن ترامپ و فشار آمریکا علیه هواوی، شرکت چینی با دشواری‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شد که مسیر رشد آن را محدود کرد، تا حدی که برخی درباره پایان کار هواوی گمانه‌زنی کردند. اما مدیران شرکت ظاهرا مایوس نشده‌اند و در جست‌وجوی مسیرهای جدیدی برای بازگشت به اوج هستند. چنان که حدود یک سال و نیم پیش اسنادی از تصمیمات داخلی هواوی به رسانه‌ها رسید که در آن، مدیر عامل شرکت از مواجه شدن این کمپانی با لحظه مرگ و زندگی سخن گفته و هشدار داده بود که باید وارد نوعی استراتژی تهاجمی شوند. این استراتژی جدید موضوعی است که توجه شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا را به خود جلب کرده و آنچه در ادامه می‌آید، بخشی از تحلیل منتشر شده در سایت این شوراست.

در طول چند سال گذشته، کمپانی هواوی تحت فشار شدید قرار داشته است. کشورهای غربی به تدریج استفاده از تجهیزات نسل پنجم تولیدشده توسط شرکت چینی را محدود کرده‌ و ورود محصولات هواوی به قلمرو خود را تحت کنترل بیشتری قرار داده‌اند. بخش اصلی این فشارها از سوی ایالات متحده آمریکا اعمال شده است که برای رویارویی با چین و آن چه چالش استراتژیک اصلی خود می‌نامد، آماده می‌شود. حال به نظر می‌رسد این تقابل چندین ساله در مجموع موثر واقع شده و هواوی را با دشواری مواجه ساخته است. مسأله‌ای که مدیران شرکت را به این نتیجه رسانده که چارچوب کاری شرکت را مورد بازبینی اساسی قرار دهند و راه‌های جدیدی را برای احیای موفقیت‌های پیشین به کار گیرند.

بر اساس گزارش‌ها، درآمد جهانی حاصل از فروش هواوی در سال 2021 حدود 30 درصد کاهش یافته است و چالش‌های بلندمدت این شرکت غیرقابل حل به نظر می‌رسد. اتحادیه اروپا در مواجهه با چین، از سیاستی سه وجهی مبتنی بر همکاری، رقابت و تقابل پیروی می‌کند که در نتیجه آن، بخش‌های مختلف اتحادیه اروپا اقدامات خود را در خصوص بحران‌ها، مثلا در مورد تغییرات آب‌وهوایی، تحلیل و غربالگری سرمایه‌گذاری خارجی، با سرعت‌های متفاوتی به انجام می‌رسانند و پیوسته از همکاری برای دستیابی به سود اقتصادی استقبال می‌کند.

با وجود این اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن، تلاش‌های تازه هواوی را نادیده گرفته‌اند. در طول دو سال گذشته، هواوی به تولید سخت‌افزار در حوزه‌هایی همچون زیرساخت‌ نسل پنجم ادامه داده و در عین حال، زمینه‌های فعالیت خود را به دیگر عرصه‌ها نیز گسترش داده است. به عنوان مثال، این شرکت همچنان به دنبال نفوذ در زیرساخت‌های حیاتی کشورها، البته فراتر از سرزمین‌های اروپا و آمریکاست. چنان که فعالیت اخیر هواوی در عربستان سعودی از ورود این شرکت به تامین زیرساخت‌های نسل پنجم، رایانش ابری و مجتمع‌های با فناوری پیشرفته خبر می‌دهد. البته در خصوص میزان نفوذ فروشندگان چینی در زیرساخت‌های حیاتی کشورهای غربی ابهامات بسیاری وجود دارد.

هواوی در کنار این تلاش‌ها، متنوع‌سازی گسترده کسب‌وکار را نیز در پیش گرفته و حضور قوی‌تر در فناوری‌های غیرارتباطی مانند لوازم خانگی و ابزارهای پوشیدنی، نرم‌افزار و داده، ماشین‌ها و سیستم‌های مدیریت آب و تحقیق و توسعه و حضور در شرکت‌های نوپا (فراتر از صنعت مخابرات و الکترونیک) را در دستور کار قرار داده است. در واقع، بخش تحقیق و توسعه این شرکت از تمرکز صِرف بر فناوری ارتباطی دست کشیده و به سرعت در مسیر رشد قرار گرفته است. کمپانی چینی اکنون بیش از 10 هزار پتنت را در سراسر جهان به ثبت رسانده و بودجه تحقیقاتی خود را پیوسته افزایش می‌دهد. به علاوه به نظر می‌رسد هواوی بیش از افزایش سهم بازار به رشد سهم خود در جذب استعدادها علاقه نشان می‌دهد. چنان که برنامه جهانی «بذری برای آینده» این شرکت که در سال 2008 راه اندازی شد، تا دسامبر 2021، بیش از 12 هزار نفر را در 137 کشور جذب کرده است. اما هواوی فعالیت در این دو حوزه را با شتاب یکسان دنبال نمی‌کند، بلکه این شرکت پس از سال‌های 2019 و 2020 میلادی حضور خود را در زمینه داده و اپلیکیشن با سرعت بیشتری پی گرفته است؛ امری که از تغییر استراتژی غول چینی حکایت دارد.

هواوی به عنوان بخشی از این استراتژی جدید، در پی نوآوری‌های پیشرفته و یافتن راه‌کارهایی تازه برای پیاده‌سازی عملی آن‌هاست. شرکت چینی در این مسیر، تعامل خود را با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های بزرگ، از جمله در اروپا، تقویت کرده است؛ به طوری که تنها در سال 2021، حدود 400 میلیون دلار برای فعالیت مشترک و همکاری با بیش از 300 دانشگاه و 900 موسسه تحقیقاتی هزینه کرده است. اصولا این نوع همکاری‌ میان صنعت و دانشگاه، نشان‌دهنده وجود زیرساخت‌های نوآوری در فناوری ارتباطات است. از این رو برای شرکتی همچون هواوی حضور در چنین عرصه‌ای و همکاری‌های علمی با مرکز مهم تحقیقاتی امری حیاتی به شمار می‌رود. در این مدل موسوم به «نوآوری باز» بر همکاری و اشتراک تلاش‌ها با تعداد زیادی از مراکز دانشگاهی در کشورهای متعدد تکیه می‌شود و با تمرکز روی نقاط قوت خاص و رقابتی این موسسات روند مشارکت پایدار و بلندمدتی ایجاد می‌شود که نوآوری و جای گرفتن شرکت در ساختارهای صنعتی و تولیدی مناطق مورد همکاری از جمله نتایج آن محسوب می‌شود. البته نباید از یاد برد که از چشم انداز امنیت ملی، چنین همکاری‌هایی همچون دریچه‌هایی برای نفوذ عناصر چینی به ساختارهای اقتصادی و صنعتی جوامع عمل می‌کند.

مقامات دولتی در اروپای مرکزی و شرقی در سال‌های اخیر تلاش‌های مستمری برای «فاصله‌گذاری امنیتی» با هواوی در زمینه زیرساخت‌های حیاتی، از جمله فناوری نسل پنجم، داشته‌اند. اما رویکرد بازنگری‌شده شرکت چینی تلاش برای نفوذ به حوزه‌های دیگر را نشان می‌دهد. امری که بلغارستان نمونه‌ای روشن از آن به شمار می‌رود. در طول دو سال گذشته، هواوی تفاهم‌نامه‌های متعددی را با دانشگاه‌های بلغارستان امضا کرده که توافق با دانشگاه صوفیه برای تحقیق و توسعه مشترک در زمینه هوش مصنوعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و کلان‌داده‌ها از آن جمله به شمار می‌رود. به طوری که ظاهرا قرار است آزمایشگاه مشترک و جدیدی با سرمایه‌گذاری ملی از برنامه‌های اتحادیه اروپا به عنوان بخشی از این پروژه راه‌اندازی شود. به علاوه، پروژه‌های تحقیق و توسعه مشترک، آموزش استعدادها، استخدام شغلی و تدارکات نیز به عنوان هسته اصلی توافق هواوی و دانشکده فنی گابروو (Gabrovo) بلغارستان به امضا رسیده است. در دانشگاه فنی صوفیه نیز برنامه‌های تحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد برای معرفی و فعالیت در آزمایشگاه مجهز هواوی مورد بازنگری قرار گرفته‌اند. در کنار این موارد، قراردادهای همکاری با آکادمی هنرهای ملی، کالج حمل و نقل، دانشگاه پلوودیف بلغارستان، دانشگاه اقتصاد وارنا و دیگر مراکز علمی نیز منعقد شده است.

سایر کشورهای اروپای مرکزی و شرقی نیز شاهد تداوم و حتی افزایش فعالیت‌های هواوی بوده‌اند. جای تعجب نیست که مجارستان از یک سو به تازگی میزبان رویداد سالانه روز نوآوری (Innovation Day) هواوی بوده است و از سوی دیگر میزبان بزرگترین پایگاه لجستیکی شرکت چینی در قاره اروپا به حساب می‌آید. همچنین هواوی علی‌رغم روابط سیاسی نه چندان نزدیک با جمهوری چک، فعالیت‌هایی مانند برگزاری مدرسه تابستانی برای رهبران زن شاغل در فناوری را همچنان ادامه می‌دهد. همکاری این شرکت با دانشگاه‌های لهستان نیز گسترده است و نزدیک به دوازده موسسه سطح بالا در طرح‌های نوآورانه هواوی مشارکت دارند. به عنوان مثال، در ژوئن 2021، دانشگاه لودز و هواوی پولسکا قرارداد همکاری گسترده‌ای را امضا کردند که در سایر دانشگاه‌های لهستان نیز به صورت مشابه منعقد شده است. حتی در رومانی که در مجموع به چین بدبین است، هواوی قراردادهای مشابهی را منعقد کرده که تفاهم‌نامه با دانشگاه پلی‌تکنیک بخارست از آن جمله محسوب می‌شود. شرکت چینی همچنین برنامه‌هایی را در کشورهای غیر عضو اتحادیه در مرکز و شرق اروپا، از جمله مونته‌نگرو و بوسنی و هرزگوین آغاز کرده است.

مجموعه این فعالیت‌ها به خوبی تغییر استراتژی هواوی را نشان می‌دهد. استراتژی تازه‌ای که هواوی در چارچوب آن، به جای ایفای نقش و توسعه بیشترِ راهبردِ «کمربند و جاده» کشور چین، به رویکرد توسعه «اپلیکیشن‌ها و داده‌ها» روی آورده است؛ امری که در برابر فشارهای ایالات متحده و کشورهای غربی تا حدی ناگزیر به نظر می‌رسد. این سیاست جدید در واقع شرکت چینی را قادر می سازد تا در طیف وسیع‌تری از زمینه‌ها حضور داشته باشد و موقعیت‌های تازه‌ای را در هسته اصلی اقتصاد داده به دست آورد. از این منظر، گمانه‌زنی درباره سقوط زودهنگام غول چینی چندان نزدیک به واقعیت نیست. علاوه بر این، این امر که هواوی این تغییرات را با روندی نسبتاً آرام در سراسر اروپای مرکزی و شرقی پی گرفته است، نشانگر رویکرد نامنسجم اتحادیه اروپا در قبال پکن و دشواری‌های مقابله با حریفی استراتژیک و مصمم مانند چین است.