mobile.ir - مرجع موبایل ایران

درست یک سال پیش در نمایشگاه MWC 2017 شرکت سونی از دو گوشی رده میانی با نام‌های XA1 و XA1 Ultra پرده برداشت که با وجود آنکه از لحاظ سایز و اندازه صفحه‌نمایش با هم اختلاف داشتند اما هردو از یک DNA مشترک در طراحی بهره می‌بردند و در مشخصات سخت‌افزاری و امکانات چند رسانه‌ای نیز شباهت‌های زیادی را به یکدیگر نشان می‌دادند.

اکسپریا XA1 در سمت چپ و XA1 Ultra در سمت راست

سری XA در تولیدات سونی را که سابقه آن به دو سال پیش و زمان معرفی XPERIA XA در سال 2016 باز می‌گردد، می‌توان تلاشی برای خودنمائی سونی در رده میانی بازار و در میان رقبای متعدد این کلاس قلمداد کرد؛ در این سری بیش از همه چیز قابلیت‌های تعیین‌کننده‌ای همچون صفحه‌نمایش‌های بزرگ (در مدل‌های الترا)، دوربین‌های سلفی قوی و حافظه‌های داخلی نسبتا بالا بیش از سایر موارد برجسته شده است. با وجود آنکه سونی تقریبا هیچگاه تا به امروز در دوربین‌های اصلی خود از قابلیت لرزه‌گیر اپتیکال استفاده نکرده است، این امکان را در اختیار دوربین‌های سلفی خانواده XA قرار دارد که به جز یکی دو برند متفرقه، سازنده بزرگ دیگری تا به حال از این امکان برای دوربین‌های سلفی استفاده نکرده است. سایز صفحه‌نمایش در مدل‌های الترا این کلاس همواره 6 اینچ بوده و حتی در مدل XA2 Ultra که ماه گذشته میلادی در ژانویه 2018 رونمائی شد نیز نه‌تنها این سایز تغییری نکرد بلکه همچنان با حضور همان نسبت تصویر سنتی 16:9 صفحه‌نمایش، محصولی غول‌آسا و کاملا بزرگ به بازار ارائه شده که نمی‌توان آن را مناسب همه افراد تلقی کرد.

سونی اکسپریا XA2 Ultra

در گوشی‌های این رده با اینکه به سبک سونی حاشیه‌های بسیار بزرگی در بالا و پائین صفحه‌نمایش دیده می‌شود اما از سوی دیگر حاشیه‌های جانبی صفحه‌نمایش در این گوشی‌ها تقریبا حذف شده و طراحی جذابی را به نمایش می‌گذارد هرچند سونی در صورت تمایل به حفظ سهم اندک خود از فروش اسمارت‌فون در بازارهای جهانی باید هرچه سریع‌تر فکری به حال طراحی محصولات و به خصوص به حداقل رساندن حاشیه‌های عمودی بالا و پائین صفحه‌نمایش با به‌کارگیری صفحه‌نمایش‌های 18:9 باشد.

سونی اکسپریا XA1 Ultra با نام مدل دقیق G3212 موضوع بررسی این نوبت است.

جعبه محتویات

به جعبه XA1 Ultra در این بررسی دسترسی نداشتیم اما ظاهرا این بار نیز همچون XA1 از یک جعبه سفید‌رنگ با نشان XPERIA و توضیحات اندکی در پیرامون آن در مورد مشخصات گوشی روبرو هستیم و درون آن نیز به جز خود دستگاه و نوشته‌های راهنما، تنها به کایل USB Type-C و یک شارژر برمی‌خوریم و از هدست نیز خبری نیست.

شارژر گوشی به سبک این سال‌های اخیر، همچنان از نوع 7.5 واتی (5 ولت و 1.5 آمپر) با نام مدل UCH 20 است که از شارژ سریع پشتیبانی نمی‌کند و همانطور که خود سونی نیز به این موضوع اشاره کرده برای برخورداری از فرایند شارژ سریع در این گوشی باید شارژرهای جانبی پشتیبانی‌کننده از فناوری Pump Express (شرکت مدیاتک) را به صورت جداگانه تهیه کرد.

طراحی ظاهری

تقریبا هیچ کلمات دیگری به جز بزرگ، هیولا و غول‌آسا بعد از در دست گرفتن XA1 Ultra برای اولین بار به ذهن مخاطب خطور نمی‌کند. گوشی‌های سونی همواره از جمله بلندقامت‌ترین (و چه بسا بلندترین) گوشی‌های بازار در سایزهای مختلف صفحه‌نمایش هستند که البته با این وجود، این بزرگ‌تر بودن معمولا از حد ارگونومیک و قابل انتظار در صفحه‌نمایش‌های کوچک‌تر 5 تا 5.5 اینچی چندان فراتر نمی‌رود این موضوع اما زمانی که با یک صفحه‌نمایش بسیار بزرگ 6 اینچی روبرو باشیم و طراحان سونی نیز علاقه‌ای برای کم کردن حاشیه‌های عمودی بالا و پائین صفحه‌نمایش نداشته باشند به دردسر بزرگی برای کاربران تبدیل می‌شود. XA1 Ultra‌ از نظر طول، دست‌کمی از یک تبلت ندارد اما از نظر عرض با به حداقل رساندن و تقریبا حذف حاشیه‌های جانبی، موفق عمل کرده است.

طراحی سال گذشته سونی در استفاده از 5 قطعه جدا از هم برای شکل‌گیری شاسی گوشی (دو قطعه در کناره‌ها، دو قطعه در بالا و پائین و یک قطعه در پشت)، در XA1 Ultra نیز تکرار شده که از این میان تنها دو قطعه جانبی فلزی هستند و سایرین مثل XA1 از جنس پلاستیک ساخته شده‌اند. تصمیم سونی در استفاده از این نوع طراحی در حالی که رقبا از مدت‌ها پیش استفاده از بدنه‌های یک‌دست و uni-body فلزی حتی برای گوشی‌های رده میانی را در دستور کار خود قرار داده‌‌اند برگ برنده چندانی را در دست ژاپنی خوش‌نام دنیای فناوری قرار نمی‌دهد.

بالا و پائین گوشی به صورت تخت و بدون برآمدگی طراحی شده و پیرامون هر دو قسمت نیز نوارهای نقره‌ای زیبائی دیده می‌شود که از جمله جذابیت‌های طراحی این گوشی به حساب می‌آیند.

ضخامت گوشی نسبت به سال گذشته اندکی کمتر شده و گرد بودن لبه‌‌های دستگاه نیز به کمتر نشان داده شدن این ضخامت کمک فراوانی کرده است.

فضای خالی و حاشیه‌ای نزدیک به 14 میلی‌متری در پائین صفحه‌نمایش دیده می‌شود و در بالا نیز با نزدیک به 15 میلی‌متر حاشیه روبرو می‌شویم؛ این دو مورد با اینکه هر دو نزدیک به 2 میلی‌متر کمتر از XA1 عادی هستند اما هنوز هم به افزایش بیش از اندازه ارتفاع گوشی منجر شده‌اند.

عجیب‌ترین نکته در طراحی XA1 Ultra که در XA Ultra‌ نیز به همین صورت تکرار شده بود نبود سنسور اثر انگشت در کناره گوشی است که این گوشی را به یکی از انگشت‌شمارترین اسمارت‌فون‌هائی در جهان تبدیل می‌کند که با وجود المان مدرنی مثل USB Type-C، از سنسور اثر انگشت (و هر نوع فاکتور تعیین هویت بیومتریک دیگری) بی‌بهره است! این موضوع البته ظاهرا با منطقه توزیع این سری بی‌ارتباط نیست چرا که تا قبل از معرفی XA2 Ultra ، سونی به دلائلی نچندان مشخص امکان ارسال گوشی‌های دارای سنسور اثر انگشت به ایالات متحده آمریکا را نداشت.

در مجموع با وجود مشاهده برخی نکات مثبت همچون کناره‌های تخت در بالا و پائین گوشی، به حداقل رساندن حاشیه‌های جانبی صفحه‌نمایش و انحنای خوشاینده لبه‌های کناری، هنوز نمی‌توان از یک طراحی مدرن و رو به جلو در XA1 Ultra سخن گفت و ارتفاع بیش از اندازه گوشی نیز از ارگونومی آن به شدت کاسته است.

ابعاد و وزن

در بخش ابعاد و اندازه‌های XA1 Ultra همه نگاه‌ها بیش از همه به ارتفاع 165 میلی‌متری گوشی دوخته شده است؛ این ارتفاع در حالی در مقایسه با دیگر 6 اینچی‌های مشابه با صفحه‌نمایش‌های 16:9 همچون Oppo F3 Plus با ارتفاع 163.6 میلی‌متری و آلکاتل A7 XL با ارتفاع 159.6 میلی‌متری کاملا بزرگ‌تر است که هردوی گوشی‌های ذکر شده دارای دکمه‌‌های زیر صفحه‌نمایش بوده و در صورت نبود این دکمه‌ها، این ارتفاع می‌توانست کاملا از این نیز کمتر باشد. عرض 79 میلی‌متری XA1 Ultra برخلاف ارتفاع آن بسیار اندک بوده و یکی از بهترین نمونه‌ها در این کلاس است برای نمونه دو گوشی اشاره شده در بالا یعنی F3 Plus‌ از اوپو و A7 XL آلکاتل به ترتیب عرضی معادل 80.8 میلی‌متر و 81.5 میلی‌متر دارند. ضخامت گوشی 8.1 میلی‌متر است که به واسطه انحنای کناره‌ها در دست کمتر از حالت عادی احساس می‌شود.

XA1 Ultra نزدیک به 188 گرم وزن دارد که نسبت به وزن 202 گرمی مدل سال گذشته کاهش مناسبی را تجربه کرده و با وجود آنکه از این لحاظ در سطح دیگر 6 اینچی‌های 16:9 قرار دارد اما اغلب رقبای این مدل، این وزن را با حضور یک باتری کاملا حجیم‌تر ارائه می‌کنند.

صفحه‌نمایش

صفحه‌نمایش 6 اینچی فول اچ‌دی IPS LCD دستگاه با نسبت 16:9 و پشتیبانی از 10 نقطه تماس همزمان حداقل روی کاغذ تغییری نسبت به سال گذشته نداشته است. از زاویه دید و کنتراست این صفحه‌نمایش می‌توان کاملا رضایت داشت و میزان روشنائی آن نیز در سطح کاملا مناسبی قرار دارد که در روشنائی روز و در فضای خارجی نیز مشکلی برای مشاهده محتوای آن دیده نمی‌شود. دقت رنگ این صفحه‌نمایش در سطح متوسطی قرار می‌گیرد و مثل اکثر پنل‌های LCD رده میانی با رنگ‌های چندان دقیقی روبرو نیستیم البته این مورد از نگاه کاربران عادی و حتی نیمه‌حرفه‌ای نیز تا حدود زیادی پنهان می‌ماند و علاوه بر این با گزینه White balance در منوی Display می‌توان به صورت دستی اقدام به بهبود کیفیت رنگ پنل کرد.

زیر صفحه‌نمایش به‌جز میکروفون تماس در لبه پائینی به هیچ نکته خاص دیگری بر نمی‌‌خوریم اما در بخش بالایی به جز سنسورهای همیشگی، لنز بزرگ دوربین و فلش LED آن در دو سوی نشان سونی قرار دارند و اسپیکر تماس نیز در لبه بالائی جای گرفته است.

اجزای جانبی

در لبه سمت چپ گوشی و در زیر یک کاور پلاستیکی غیر متصل به بدنه محل سیم‌کارت‌های دوگانه و اسلات حافظه جداگانه گوشی قرار دارد که کاملا از هم مستقل بوده و می‌توان همزمان دو سیم‌کارت و کارت حافظه را در اختیار داشت. مشکل همیشگی با گوشی‌های سونی در این بخش، در XA1 Ultra نیز تکرار شده و این بار نیز هرگونه وارد و خارج کردن سیم‌کارت منجر به ریستارت شدن اتوماتیک گوشی می‌شود. اسلات حافظه در این گوشی می‌تواند تا 256 گیگابایت ارتقاء پیدا کند.

در سمت راست، استفاده از دکمه دایره‌شکل پاور به سبک گوشی‌های قدیمی سونی، به روشنی از نبود سنسور اثر انگشت در این مدل سخن می‌‌گوید. سایر اجزا یعنی دکمه یکپارچه تغییر ولوم در بالا و شاتر دوربین در پائین تغییری نسبت به قبل نداشته‌اند. شاتر دوربین در XA1 Ultra همچنان دو مرحله‌ای است و با فشردن تا نیمه عمل فوکوس کردن انجام شده و فشردن تا انتها برای گرفتن عکس استفاده می‌شود هرچند حساسیت این دومرحله کمتر شده و به سختی می‌توان متوجه این دو شد. بدین‌ترتیب کوچک‌ترین فشردن این دکمه به گرفتن عکس منجر می‌شود.

بالای گوشی محل میکروفون دوم و جک هدست است و در پائین نیز به تک اسپیکر اصلی و پورت USB Type-C بر می‌‌خوریم.

بخش پشتی

اوضاع در بخش پلاستیکی پشت دستگاه شباهت کاملی به XA1 دارد و در اینجا نیز دوربین اصلی و تک فلش LED آن در لبه بالائی سمت چپ قرار دارند و آنتن NFC در نیمه بالائی و نشان XPERIA در مرکز تنها موارد قابل ذکر دیگر در این قسمت را تشکیل می‌دهند.

دوربین اصلی

دوربین 23 مگاپیکسلی حاضر در XA1 Ultra با سایز سنسور 1/2.3 اینچی، فاصله کانونی 24 میلی‌متری و گشودگی لنز f/2.0 شباهت کاملی به دوربین XA1 عادی داشته و ظاهرا حداقل روی کاغذ از دوربین‌های یکسانی در این دو گوشی استفاده شده است. سونی همچنان در این دوربین نیز از لرزه‌گیر اپتیکال استفاده نکرده و هنوز به سیستم دیجیتال خود موسوم به SteadyShot تکیه کرده است. سیستم فوکوس این دوربین از نوع تشخیص فاز و کنتراست است که شرکت سازنده به آن Hybrid Autofocus اطلاق می‌کند.

رابط کاربری دوربین به جز یک تغییر کوچک عینا همان نمونه‌ای ست که پیش از این در XA1 عادی دیده بودیم. در ستون سمت راست این رابط کاربری نمای آخرین عکس گرفته شده، شاتر دوربین و دکمه نمایش تنظیمات دیده می‌شود و در ستون سمت چپ نیز دو آیکون سوئیچ بین دوربین‌ اصلی و سلفی و تنظیمات فلش در بالا و پایین و اسلایدر دسترسی به حالت‌های دوربین (پانوراما، افکت‌های AR، برداشت عکس با صدا و...)، تغییر بین عکاسی Superior Auto، فیلم‌برداری و حالت دستی یا Manual در مرکز قرار دارند. اسکرول از بالا به پایین (در حالت عمودی) و از چپ به راست (در حالت افقی) این رابط کاربری امکان سوئیچ سریع بین دوربین اصلی و دوربین دوم را فراهم می‌کند.

حالت‌های مختلف فلش در اینجا تنها یک گزینه متفاوت نسبت به XA1 دارد جائی‌که به جز حالت‌های قبلی شامل روشن، خاموش، اتوماتیک، فلش پر کننده (Fill flash) و کاهش قرمزی چشم یک گزینه تازه به نام Night portrait flash نیز وجود دارد که فلش بالای صفحه‌نمایش در هنگام سلفی را فعال می‌کند.

تنظیمات دوربین در حالت اتوماتیک یا Superior Auto، لیست بلندبالایی را تشکیل می‌دهد که از جمله مهم‌ترین آنها باید به تایمر اتوماتیک، تنظیم رنگ و روشنایی، تغییر رزولوشن (حداکثر 23 و 20 مگاپیکسل به ترتیب در نسبت تصویر 4:3 و 16:9)،‌ فوکوس دنبال کننده (Object tracking)، امکان تغییر فوکوس و تنظیم روشنایی با تاچ کردن روی صفحه‌نمایش (Touch to adjust)، تغییر محل ذخیره تصاویر، لمس کردن صفحه برای برداشت تصویر (Touch capture) و تغییر وظیفه دکمه ولوم اشاره کرد. برخی تنظیمات مهم‌تر نظیر تغییر ISO و HDR به سبک سونی در این منو ظاهر نشده و به منوی دستی یا Manual منتقل شده‌اند.

با تنظیم دوربین روی حالت دستی یا Manual و لمس آیکون زیر دکمه شاتر امکان تغییر در 4 گزینه وایت‌بالانس، درجه نورگیری (مابین Ev-2 تا Ev+2)، سرعت شاتر (از 1 ثانیه تا 1/4000 ثانیه) و فوکوس دستی فراهم می‌شود.

در تنظیمات این بخش نسبت به حالت اتوماتیک سه گزینه متفاوت ظاهر می‌شود که شامل تغییر عدد ISO (از 50 تا 3,200)، حالت عکاسی HDR و تنظیمات Metering (چهره، مرکز، نقطه و تاچ) می‌شود و دیگر موارد تغییری نسبت به قبل نداشته‌اند. در مشخصات این گوشی در سایت سونی به ISO6400 اشاره شده که در حداقل در نمونه در اختیار ما این حساسیت حداکثر تا 3,200 قابل افزایش بود. یک نکته منفی این رابط کاربری اجبار به ورود به منوی دستی برای فعال کردن HDR است امری که در کمتر رابط کاربری مدرنی دیده می‌شود. البته ظاهرا دوربین در حالت Superior Auto یا عکاسی خودکار، گونه‌ای از HDR اتوماتیک را اجرا می‌کند.

نخستین روز تست دوربین اصلی XA1 Ultra در یک شرایط بارانی و هوای گرفته انجام شد. در اولین تصویر همانطور که پیش از این نیز در XA1‌ عادی شاهد آن بودیم با نتیجه نسبتا سردی روبرو شدیم که با وجود آنکه در مرکز کادر از جزئیات قابل‌قبولی برخوردار است اما لبه‌های کادر در هر دو طرف جزئیات بسیار نازلی را همانطور که در عکس‌های زیر می‌بینیم ارائه می‌کند. تغییر از حالت Superior Auto به عکاسی اتوماتیک با HDR روشن نیز همانطور که در دو عکس زیر مشخص است تغییر خاصی ایجاد نمی‌کند.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا از مرکز کادر

برش اندازه واقعی تصویر بالا از کناره‌های کادر

برداشت تصویر در حالت Manual با HDR روشن - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا از مرکز کادر

برش اندازه واقعی تصویر بالا از کناره‌های کادر

ماجرای جزئیات بالا در مرکز تصویر و کاهش چشمگیر آن در کناره‌ها در عکس زیر نیز به خوبی نمایان است.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برش اندازه واقعی تصویر بالا از کناره‌های کادر

در عکاسی ماکرو از فاصله نزدیک باز هم مانند تجربه XA1 از دقت فوکوس رضایت فوق‌العاده‌ای نداشتیم و دوربین شرایط سختی برای تفکیک سوژه‌های نزدیک به هم دارد. در تصویر زیر با اینکه هدف، فوکوس روی برگ‌های مرکزی کادر بود اما عملا، تقریبا هیچ‌یک از برگ‌های این قسمت در منطقه فوکوس قرار نگرفته‌اند.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

با وجود تمایل دوربین به ایجاد تصاویر سرد، می‌توان از دقت بیشتر رنگ‌ها نسبت به دوربین‌‌های با رنگ‌های اغراق‌شده سخن گفت و تا قبل از بزرگ کردن عکس در ابعاد واقعی نیز مشکل چندانی در جزئیات آن دیده نمی‌شود (البته در اینجا هم مشکل کیفیت پائین‌تر کناره‌های کادر برقرار است).

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

همین دو شات را در یک روز آفتابی تکرار کردیم ‌که در شات اول، حالت Superior Auto موفق به روشن کردن نقاط تیره‌تر به واسطح آسمان روشن نشد و در شات دوم نیز با وجود نور خورشید هنوز با تصویر نسبتا سردی روبرو می‌شویم.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برای تست کیفیت و دقت رنگ تصاویر از عکس زیر استفاده کردیم که در آن میوه‌ها اندکی رنگ‌پریده‌تر از حالت عادی ثبت شدند.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

در شب و زیر نور مصنوعی این مشکل کمتر شده و همانطور که در عکس زیر و مقایسه آن با رنگ سوژه اصلی مشخص بود رنگ‌های طبیعی‌تری توسط این دوربین به ثبت می‌رسند.

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

XA1 Ultra در محیط با نور کم و به‌خصوص عکاسی در شب با تأخیر فراوان شاتر روبرو ست و برای گرفتن یک عکس با دوربین اصلی و دوربین سلفی ممکن است حتی تا 1 ثانیه شبا تأخیر روبرو شوید. تأخیر شاتر در این دوربین در این مواقع به حدی‌ست که در مورد سوژه‌ها متحرک عکاسی را بسیار مشکل می‌کند. از کیفیت عکس‌های گرفته شده توسط این دوربین در شب تا حدود زیادی می‌توان رضایت داشت هرچند تاخیر شاتر و نورگیری نچندان ایده‌آل از سطح این رضایت اندکی می‌کاهد

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

برداشت تصویر در حالت Superior Auto - عکس با ابعاد و کیفیت اصلی را در اینجا مشاهده نمائید

حداکثر وضوح ویدئوهای این دوربین فول اچ‌دی با 30 فریم در ثانیه و با بیت‌ریت ویدئویی 17 مگابیت بر ثانیه و بیت‌ریت صوتی 128Kbps به صورت استریوی دوکاناله است. ویدئوهای این دوربین گرم‌تر از عکس‌های آن ثبت شده و جزئیات مناسبی را نیز عرضه می‌کنند با وجود نبود OIS، سیستم لرزه‌گیر دیجیتال عملکردی راضی‌کننده در حذف لرزش‌های کوچک دست از خود نشان می‌دهد. در منوی دوربین امکان فعال کرده HDR Video در نظر گرفته شده که با فعال کردن آن از کنتراست به میزان زیادی کم می‌شود و بهتر است از آن تنها در محیط‌های با نور کامل آفتاب و هنگام برداشت ویدئو از سوژه‌های درون سایه استفاده شود.

دوربین سلفی

سونی برای XA1 Ultra از یک دوربین 16 مگاپیکسلی برای برداشت سلفی استفاده کرده است؛ این دوربین با وجود آنکه فاقد فوکوس خودکار است اما به OIS یا لرزه‌گیر اپتیکال مجهز شده که سونی اعتقادی به استفاده از آن در دوربین‌های اصلی خود ندارد. فاصله کانونی این دوربین 23 میلی‌متر است و لنز آن نیز تا f/2.0 قابلیت گشودگی دارد. ابعاد سنسور این دوربین نیز دچار تغییر بزرگی شده و از 1/4 اینچ حاضر در XA1 حالا کاملا بزرگ‌تر شده و به 1/2.6 اینچ رسیده است. در کنار این دوربین سلفی یک فلش LED نیز دیده می‌شود که برای برداشت سلفی در محیط‌های کم‌نور می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

در رابط کاربری دوربین سلفی برخی تغییرات نسبت به دوربین اصلی دیده می‌شود که از آن جمله می‌توان به حذف گزینه‌های سرعت شاتر و فوکوس دستی از منوی Manual، نبود ISO‌ در تنظیمات این قسمت و افزوده شدن گزینه Hand Shutter (برای نشان دادن کف دست برای گرفتن عکس) اشاره کرد. نکته جالب اینکه حداکثر وضوح 16 مگاپیکسلی این دوربین برخلاف دوربین اصلی در نسبت تصویر 16:9 رخ می‌دهد که امکان استفاده از کادر تصویر بزرگ‌تری را با حداکثر وضوح در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

از سلفی‌های گرفته شده توسط این دوربین از لحاظ کیفیت می‌توان تا حدود زیادی رضایت داشت اما امری که کیفیت این دوربین سلفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد محدوده فوکوس ثابت این دوربین است که معمولا برای سوژه‌هائی که به اندازه یک دست با لنز فاصله دارند چندان ایده‌آل نیست و در بسیاری از مواقع به جای سوژه اصلی، تصاویر پس‌زمینه در آن واضح‌تر به نظر می‌رسند. البته دوربین به خوبی چهره افراد درون کادر را تشخیص می‌دهد اما در حالت‌های دشواری همچون عکاسی در شب و با نور پس‌زمینه زیاد این مشکل بیشتر به چشم می‌خورد.

باتری

یکی از انتقادات وارد بر اغلب اسمارت‌فون‌های سونی در همه رده‌ها به خصوص در رده میانی، ظرفیت پائین‌تر باتری بکار گرفته شده در این مدل‌ها در مقایسه با رقباست. XA1 Ultra در حالی دارای باتری 2,700mAh است که دیگر 6 اینچی‌های نزدیک به این مدل باتری‌های کاملا حجیم‌تری دارند و این موضوع حتی باعث سنگین‌تر شدن آنها نسبت به XA1 Ultra‌ نیز نشده است. برای نمونه می‌توان به Oppo F3 Plus و Alcatel A7 XL با باتری‌های 4 هزار میلی آمپر ساعتی اشاره کرده که با 185 و 175 گرم از رقیب ژاپنی خود سبک‌تر نیز هستند. جدا از این رقبای مستقیم، گوشی‌های کوچک‌تر از 6 اینچ نیز مدت‌هاست حداقل به باتری‌های 3 هزار میلی آمپر ساعت به بالا مجهز شده‌اند. این وضعیت که البته در سری XA2 (البته به بهای سنگین‌تر شدن بیش از اندازه گوشی) اصلاح شده، سونی را حداقل روی کاغذ در وضعیت نابرابری قرار می‌دهد و اعلام نشدن اعداد رسمی و عملکرد باتری XA1 در شرایط آزمایشگاهی از سوی سونی نیز ظن ضعف این باتری را افزایش می‌دهد. در عمل اما در یک استفاده عادی برخلاف انتظار با وضعیت چندان بدی نیز روبرو نمی‌شویم و اگر در کاربری شما ساعت‌های کمتری به پخش ویدئو اختصاص پیدا کند می‌توان روز دوم را نیز با یک بار شارژ به راحتی به پایان رساند و از این لحاظ نه‌تنها ایرادی بر سونی وارد نیست بلکه می‌توان از دوام باتری به عنوان یکی از نکات مثبت این گوشی سخن گفت.

برای اثبات این مدعا طبق معمول به سراغ تست Work battery life 1.0 از PCMark رفتیم. این تست با شرایط همیشگی یعنی شارژ 100 درصد، روشنائی 50 درصدی صفحه‌نمایش و قرارگرفتن گوشی روی حالت هواپیما (Airplane mode) انجام شد و XA1 Ultra توانست قبل از رسیدن به شارژ 20 درصد، به مدت 11 ساعت و 5 دقیقه آن را ادامه دهد که امتیازی بسیار فوق‌العاده برای یک باتری نچندان قوی است. این دوام بالا به روشنی از بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری برای مصرف کم انرژی در این گوشی حکایت دارد. برای نمونه جالب است بدانید نمونه‌ای چون honor 7X با باتری کاملا حجیم‌تر 3,340mAh و پروسسوری مشابه با لیتوگرافی 16 نانومتری در این تست تنها 8 ساعت و 32 دقیقه دوام آورد و باتری 3,600mAh گلکسی A8+ 2018 نیز با پروسسور 14 نانومتری و دوام 11 ساعت و 32 دقیقه‌ای تنها چند دقیقه‌ کوتاه بیش از XA1 Ultra این تست را ادامه داد. بدین‌ترتیب برخلاف انتظار اولیه ظرفیت باتری عاملی منفی در لیست مشخصات XA1 Ultra نیست.

XA1 Ultra با وجود پشتیبانی از شارژ سریع از نوع Pump Express 2.0 (استاندارد متعلق به شرکت مدیاتک)، بدون شارژر سریع ارائه شده و در صورت تمایل باید به صورت جداگانه اقدام به تهیه این شارژر کرد. بدین‌ترتیب در نبود این شارژر در جعبه محتویات دستگاه، امید چندانی به پر شدن سریع باتری با شارژر 7.5 واتی همراه گوشی نیست. در عمل با شروع از شارژ صفر درصد در هنگام خاموش بودن دستگاه، پس از 15 دقیقه تنها به شارژ 8 درصد، پس از 30 دقیقه به شارژ 21 دست و پس از یک ساعت تنها به شارژ 46 درصدی می‌رسیم. پس از یک ساعت و 30 دقیقه باتری تا 70 درصد ظرفیت‌ش پر شده و پس از 2 ساعت نیز 84 درصد از ظرفیت باتری پر می‌شود. پس از 2 ساعت و 30 دقیقه باتری XA1 Ultra به شارژ 91 درصدی می‌رسد و در نهایت پروسه شارژ پس از 3 ساعت و 5 دقیقه کامل می‌شود. زمان شارژ XA1 Ultra با شارژر پیش‌فرض همراه گوشی بدین‌ترتیب از هر دو مدل XA و XA1 کندتر است.

سیستم‌عامل – رابط کاربری

XA1 Ultra درست همانند XA1 با نسخه 7.0 اندروید نوقا و رابط کاربری همیشگی سونی ارائه می‌شود و تقریبا هیچ تغییری در آن به چشم نمی‌‌خورد. زمان بوت سیستم‌عامل نزدیک به 39 ثانیه‌ است که تنها یکی دو ثانیه با XA1 اختلاف دارد.

صفحه قفل از دو میانبر دسترسی مستقیم به دوربین و دستیار صوتی گوگل در پایین بهره می‌برد و در مرکز تصویر نیز علاوه بر زمان و تاریخ می‌توان نوتیفیکیشن برنامه‌ها را مشاهده کرد. این نوتیفیکیشن‌ها را از درون تنظیمات می‌توان از این قسمت حذف کرد.

صفحه Home در نگاه اول تغییر خاصی را نسبت به گذشته نشان نمی‌دهد. در این صفحه امکان افزودن حداکثر 20 دسک‌تاپ مختلف برای کاربران فراهم است و دسک‌تاپ‌سمت چپ نیز به صورت پیش‌فرض به اپلیکیشن جست‌وجوی گوگل اختصاص دارد.

با نگه‌داشتن دست روی صفحه یا نزدیک کردن دو انگشت به یکدیگر (Pinch zoom رو به داخل) امکان افزودن یا حذف صفحات دسک‌تاپ وجود داشته و می‌توان اقدام به تغییر بک‌گراند و Theme، ‌انتقال ویجت‌های مختلف به دسک‌تاپ‌ دلخواه و دسترسی به منوی تنظیمات مرتبط با Home Screen کرد.

گزینه Setting یا تنظیمات در مد ویرایشی صفحه Home به مواردی چون تغییر سایز آیکون‌ها، نمایش یا پنهان‌سازی نام اپلیکیشن‌های قرار گرفته در داک پایین صفحه،‌ انتخاب نوع افکت حرکت بین صفحات و حذف برنامه‌های تکراری روی دسک‌تاپ‌ها اختصاص دارد. از طریق گزینه‌ای در این قسمت امکان tap دوگانه روی هر جای خالی صفحات دسک‌تاپ برای خاموش کردن پنل در دسترس قرار دارد. از این ویژگی البته به صورت معکوس برای روشن کردن پنل با دوبار ضربه زدن روی صفحه‌نمایش نمی‌توان استفاده کرد. امکان فعال کردن چرخش خودکار Home Screen نیز یکی دیگر از امکانات این صفحه است.

Notification Shade یا منوی کشویی بالای صفحه‌نمایش با یک بار کشیدن رو به پایین در حالت پیش‌فرض، پنج آیکون شامل بلوتوث، وای‌فای، پروفایل صوتی، دیتای موبایلی و Airplane mode را همراه با اعلان برنامه‌‌ها به نمایش می‌گذارد و با ادامه اسکرول یا لمس دکمه فلش رو پایین در این قسمت در حالت پیش‌فرض، 4 آیکون دیگر نیز به لیست میانبرهای این بخش افزوده شده و جمعا 9 آیکون مرتب شده در سه ردیف سه تایی را تشکیل می‌دهند. اسلایدر تنظیم روشنایی (بدون دسترسی به حالت روشنایی خودکار) و گزینه Edit در پایین سایر موارد قابل ذکر در این بخش را تشکیل می‌دهند.

با لمس گزینه Edit در این بخش می‌توان 9 تاگل دیگر را نیز به لیست میانبرهای منوی نوتیفیکیشن افزود که جمع تاگل‌های این بخش را به 18 عدد می‌رساند به صورت افقی اسکرول می‌شوند.

دو مورد حذف شده از این قسمت که در گوشی‌های پیشین سونی حضور داشتند شامل Profile GPU rendering (نمایش رندر گرافیک روی تصویر) و Show layout bounds (نمایش کادر پیرامون المان‌های تصویر) می‌شوند که کاربرد چندانی برای کاربر عادی نداشته و حذف آن مشکلی را ایجاد نمی‌کند.

App drawer یا منوی اصلی درست مثل XA1 با برخی تغییرات ظریف نسبت به گذشته همراه بود که از آن جمله می‌توان به صفحه پیش‌فرض حاضر در سمت چپ اشاره کرد. برنامه‌های پیشنهاد شده از Play Store در این صفحه به جای Suggested حالا Recommended نامیده شده و از برنامه‌های نصب شده در درون دستگاه نیز 8 برنامه پیشنهادی در بالا قرار دارند. به این منو در هر قسمتی از App drawer یا صفحه Home با اسکرول از هر قسمتی در میانه صفحه رو به پایین نیز می‌توان دسترسی داشت.

حضور باکس جست‌وجو در بالا یکی دیگر از این موارد است که البته در سری Z5 نیز با یک آیکون ذره‌بین در بالای منوی اصلی حضور داشت.

نمایش داده نشدن نوار بالای صفحه یا Status bar که در چند گوشی قبلی سونی نیز به آن اشاره شده بود در اینجا هم عینا تکرار شده و همچنان از نگاه طراحان سونی، کاربران احتیاجی به دیدن دائمی زمان، شارژ باتری و نوتیفیکیشن برنامه‌ها در هنگام حضور در منوی اصلی ندارند. برای نمایش Status bar باید قسمت بالای صفحه را به صورت کوتاه رو به پایین اسکرول کرد.

منوی تنظیمات در اکسپریا XA1 نیز با آنچه در طی یک سال گذشته از سونی دیده‌ایم تفاوت ندارد و همچنان از یک لیست بلندبالا با اسکرول افقی در این قسمت استفاده شده که در بالاترین قسمت آن نیز با کمک آیکون ذره‌بین می‌توان به جست‌وجوی مستقیم یک تنظیم مشخص پرداخت.

چیپ‌ست پردازشی – حافظه

سونی درست همانند XA1 عادی، در نسخه الترا این گوشی نیز از پروسسور 16 نانومتری مدیاتک Helip P20 برای تأمین نیازهای پردازشی دستگاه استفاده کرده که با 8 هسته ARM A53 مرتب شده در دو کلاستر 4 هسته‌ای 2.3 و 1.6 گیگاهرتزی به ترتیب برای پردازش‌های سبک و سنگین جایگاه متوسطی را در بین پروسسورهای هم‌رده به خود اختصاص می‌دهد. گرافیک 2 هسته‌ای Mali-T880 این مجموعه با وحود آنکه نسبت به همتایان خود مدرن‌تر است اما به‌کار رفتن تنها 2 هسته در آن فاصله بخش گرافیکی این مجموعه با پرچمداران را حفظ می‌کند.

از 32 گیگابایت حافظه داخلی گوشی در نخستین بوت 10.43 گیگابایت به سیستم‌عامل اختصاص پیدا کرده و نزدیک به 21.5 گیگابایت در دسترس کاربران قرار دارد. حافظه رم دستگاه نیز 4 گیگابایت است. 

این حافظه در تست AndroBench به سرعت 263 مگابایت بر ثانیه در هنگام خواندن ترتیبی (Sequential Read) دست پیدا می‌کند که حدس اولیه در مورد eMMC بودن این حافظه را تأیید می‌کند.

تست‌های پردازشی و گرافیکی

در وهله نخست و در تست Geekbench 4.2 امتیاز هسته‌‌های پردازشی دستگاه در حالت تک و چند هسته‌ای به ترتیب به 834 و 3,776 واحد می‌رسد که در رده متوسط رو به پائین قرار داشته و برای مقایسه می‌توان آن را با honor 7X با پروسسور Kirin 659 با 4 هسته 2.36 و 4 هسته 1.4 گیگاهرتزی و امتیازهای 917 و 3,557 مقایسه کرد. در اسمارت‌فون‌‌های مجهز به هسته‌های قوی‌تر، امتیازهای این تست به میزان قابل توجه‌ای افزایش پیدا می‌کند به عنوان مثال Samsung Galaxy A8+ 2018 با هسته‌های قوی ARM A73 توانست این تست را در حالت تک هسته‌ای با امتیاز 1,496 و در حالت چند هسته‌ای با امتیاز 4,382 واحد پشت سر بگذارد.

در Basemark OS II بار دیگر نتیجه به دست آمده از XA1 Ultra با honor 7X قابل مقایسه است؛ XA1 Ultra در این تست که مواردی مثل سیستم، گرافیک، حافظه و عمکرد وب را می‌سنجد به امتیاز 1,261‌ واحد رسید که در مقایسه با امتیاز 1,291‌ واحدی honor 7X تفاوت چندانی ندارد. در یک مقایسه رو در رو، XA1 در زمینه گرافیک امتیاز بیشتری به دست آورده و 7X نیز در زمینه حافظه از رقیب خود پیشی می‌گیرد.

در AnTuTu v.7.0.4 که به کل شرایط تازه‌ای را نسبت به نسخه‌های پیشین این تست ارائه می‌کند در حالی که امتیاز honor 7X با گرافیک Mali-T830 MP2 و پردازنده‌هائی نسبتا مشابه به 84,195 واحد رسید انتظار عملکرد بهتری را از XA1 Ultra‌ به واسطه گرافیک نسبتا قوی‌تر Mali-T880 MP2 داریم. نتیجه نهائی اما چندان با انتظار اولیه مطابق نیست و با آنکه در زمینه گرافیک امتیاز کاملا بالاتری نصیب XA1 Ultra‌ می‌شود اما بار دیگر در بخش مموری امتیاز XA1 Ultra به گونه‌ای تضعیف می‌شود که امتیاز کلی این مجموعه با رسیدن به 76,519 واحد کاملا از رقیب خود کمتر است.

در تست گرافیکی Sling Shot Extreme از مجموعه 3DMark که یک تست مبتنی بر OpenGL ES 3.1 به حساب می‌آید طبق انتظار به دلیل گرافیک قوی‌تر Mali-T880 امتیاز 638 اکسپریا XA1 Ultra کاملا از نمونه‌ای مثل honor 7X با امتیاز 419 بیشتر است.

گزینه‌های ارتباطی

پروسسور Helio P20 حاضر در XA1 Ultra از اتصال LTE Cat.6 پشتیبانی می‌کند اما XA1 Ultra بنابه منطقه جغرافیائی توزیع می‌تواند با یکی از دو استاندارد سرعت LTE Cat.4 یا Cat.6 توزیع شود. بلوتوث دستگاه نسخه 4.2 بوده و وای‌فای گوشی نیز ظاهرا نسخه 11.n است. پشتیبانی از NFC‌ و پورت USB Type-C نکات مثبت بخش ارتباطات این گوشی را تشکیل می‌دهند و در زمینه مسیریابی نیز همچنان می‌توان روی GPS‌ و GLONASS حساب کرد.

کلام آخر

سونی اکسپریا XA1 Ultra اسمارت‌فونی کاملا بزرگ با ابعادی فراتر از انتظار است؛ صفحه‌نمایش 6 اینچی گوشی و حاشیه‌های عمودی بیش از اندازه، ارتفاع این مدل را از حد معمول و ارگونومیک فراتر برده و برای افراد با دست‌های کوچک‌تر، استفاده روزمره از این مدل چندان آسان نخواهد بود. بدنه دستگاه به دو جز دو نوار فلزی در چپ و راست، از پلاستیک مات اما جاذب اثر انگشت (بیشتر در نسخه مشکی) ساخته شده که خمیدگی‌های پیرامونی و دو لبه تخت در بالا و پائین ظاهر مناسبی را برای آن ایجاد کرده‌اند. کیفیت صفحه‌نمایش بزرگ گوشی فراتر از رده متوسط و در حد بهترین نمونه‌های LCD ست و در روشن‌ترین روزهای سال نیز مشکلی را برای کاربران ایجاد نمی‌کند.

کیفیت دوربین اصلی دستگاه در سطح چندان فوق‌العاده‌ای قرار ندارد و با آنکه سوژه‌های قرار گرفته در مرکز کادر از جزئیات مناسبی برخوردارند اما همچون XA1، در گوشه‌های تصویر جزئیات کاملا افت می‌کند و سطح نویز فراتر از حد انتظار است. تأخیر شاتر در محیط‌های کم‌نور و هنگام عکاسی در شب، آزاردهنده‌ترین مشکل این مجموعه است. رنگ‌های این دوربین با وجود اندکی سرد بودن به واقعیت نزدیک بوده و در زمینه فیلم‌برداری نیز نمره قبولی دریافت می‌کند.

دوربین سلفی با وجود مجهز شدن به OIS، همچنان به دلیل نبود فوکوس خودکار، از سطح متوسط فراتر نمی‌رود و مسئله تاخیر شاتر در نور کم هنوز در آن کاملا پابرجاست. یک نکته مثبت این دوربین در دسترس بودن وضوح کامل 16 مگاپیکسلی در نسبت تصویر 16:9 است.

بخش پردازشی و حافظه گوشی در سطح متوسط رو به پائینی قرار می‌گیرند اما از لحاظ گرافیکی با شرایط بهتری روبرو هستیم. باتری گوشی با وجود ظرفیت کم، دوام بالائی را ارائه می‌کند اما در صورت تهیه نکردن شارژر سریع باید هربار بیش از 3 ساعت به انتظار برای پر شدن آن نشست. پشتیبانی از دو سیم‌کارت همزمان همراه با کارت حافظه دیگر نکته مثبت XA1 Ultra است هرچند هنور هرگونه وارد و خارج کردن سیم‌کارت به گوشی منجر به ریستارت شدن اتوماتیک آن می‌شود. در نهایت به عنوان آخرین نکته، نبود سنسور اثر انگشت و هرنوع مکانیزم بیومتریک دیگر برای تشخیص هویت را شاید بتوان بزرگ‌ترین نکته منفی قابل ذکر در مورد XA1 Ultra ذکر کرد.